“Nốt trầm” điểm số

Năm 2022, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đánh giá chỉ số DTI cấp tỉnh đối với 63 tỉnh, thành phố trong cả nước theo 3 trụ cột: Chính quyền số, kinh tế số, xã hội số với 9 chỉ số chính và 98 chỉ số thành phần (CSTP). 9 chỉ số chính được phân thành nhóm chỉ số nền tảng chung như: Nhận thức số, thể chế số, hạ tầng số, nhân lực số, an toàn thông tin mạng, đô thị thông minh và nhóm chỉ số về hoạt động liên quan đến chính quyền số, kinh tế số, xã hội số. Theo kết quả đánh giá, xếp hạng chỉ số DTI cấp tỉnh năm 2022 do Bộ TT&TT công bố tháng 7.2023, tỉnh Hà Giang xếp thứ 57/63 tỉnh, thành phố, giảm 24 bậc so với năm 2021.

Trong nhóm chỉ số nền tảng chung, an toàn thông tin mạng là chỉ số có điểm số thấp nhất 29,48/100 điểm; cao điểm nhất là chỉ số nhận thức số nhưng mới đạt 72,5/100 điểm. Các chỉ số còn lại dao động từ 51,99 – 70/100 điểm; riêng chỉ số đô thị thông minh, Bộ TT&TT không đánh giá. Đối với nhóm chỉ số về hoạt động thì hoạt động chính quyền số đạt 88,09/200 điểm; kinh tế số đạt 76,78/150 điểm và xã hội số đạt 38,71/150 điểm.

Trong tổng số 98 CSTP thì tỉnh ta còn 61 CSTP chưa đạt điểm tối đa; trong đó, 28 CSTP 0 điểm như: Mức độ ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong nền tảng số; tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp cao đẳng, đại học, sau đại học về CĐS; triển khai nền tảng giám sát trực tuyến phục vụ công tác quản lý nhà nước, nền tảng trợ lý ảo phục vụ công chức, viên chức... Nhiều CSTP mất điểm một cách đáng tiếc như: Tỉnh ta chưa cung cấp được số liệu thống kê người lao động được bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng số; chưa thực hiện kiểm tra, đánh giá an toàn thông tin theo quy định của Bộ TT&TT... Những hạn chế trên khiến chỉ số DTI của tỉnh ta mới đạt 478,99/1.000 điểm.

Nhận diện khó khăn

Qua phân tích của cơ quan chuyên môn cho thấy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến kết quả chỉ số DTI của tỉnh chưa đạt như kỳ vọng. Về chủ quan, công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ CĐS ở một số cơ quan, đơn vị chưa quyết liệt. Điều này khiến một số chỉ tiêu, CSTP chưa đạt điểm tối đa, thậm chí không có điểm.

Về nguyên nhân khách quan, điều kiện KT-XH của tỉnh còn nhiều khó khăn, trình độ ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) của người dân, doanh nghiệp còn hạn chế trong khi đó, không ít nội dung đánh giá của chỉ số DTI khó thực hiện trên địa bàn tỉnh như: CSTP số điểm phục vụ của mạng bưu chính công cộng có kết nối internet băng rộng cố định; số lượng giao dịch trên sàn thương mại điện tử Voso, Postmart; số doanh nghiệp công nghệ số; số lượng người từ 15 tuổi trở lên có tài khoản giao dịch tại ngân hàng; số lượng dân số ở độ tuổi trưởng thành có chữ ký số hoặc chữ ký điện tử cá nhân; số lượng người dân biết kỹ năng về CNTT và truyền thông...

Mặt khác, bộ chỉ số DTI được Bộ TT&TT xây dựng theo định hướng áp dụng trong nhiều năm tới, làm căn cứ cho các địa phương xác định nhiệm vụ CĐS cần triển khai. Do vậy, nhiều tiêu chí chưa phù hợp với điều kiện thực tiễn nên tỉnh ta không đạt điểm. Ví dụ như CSTP triển khai kết nối đến hệ thống điện toán đám mây của Chính phủ nhưng năm 2022, Chính phủ chưa hoàn thiện hệ thống này. Riêng CSTP số lượng các phương án ứng cứu xử lý sự cố tấn công mạng, mặc dù tỉnh đã xây dựng phương án ứng cứu sự cố tấn công mạng chung cho 9/9 hệ thống thuộc Trung tâm tích hợp dữ liệu của tỉnh nhưng CSTP này Bộ TT&TT vẫn đánh giá 0/5 điểm. Tương tự, CSTP số lượng sự cố đã phát hiện trong cơ quan nhà nước (liên quan đến chỉ số an ninh mạng) của tỉnh ta cũng không có điểm. Lý giải điều này, Phó Giám đốc Sở TT&TT Lã Đình Điền cho biết: Năm 2022, tỉnh ta không phát hiện sự cố kỹ thuật nên không được tính điểm tiêu chí này. Do đó, tỉnh Hà Giang kiến nghị Bộ TT&TT sửa đổi phương pháp chấm điểm cho phù hợp với thực tiễn...

Quyết liệt hành động

Việc xác định chỉ số DTI là một trong những cơ sở quan trọng giúp tỉnh ta thấy được điểm mạnh cần phát huy, xác định điểm yếu cần khắc phục để có các giải pháp phù hợp nhằm cải thiện, thăng hạng bền vững chỉ số DTI.

Tại phiên họp quý III năm 2023 của Ban điều hành CĐS tỉnh, Thường trực UBND tỉnh yêu cầu các cấp, ngành tiếp tục quan tâm, duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt điểm tối đa. Đồng thời, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, ngành từ tỉnh đến cơ sở trong việc cải thiện kết quả và thứ bậc xếp hạng chỉ số DTI của tỉnh. Kiên quyết khắc phục những hạn chế, đề ra nhiệm vụ, giải pháp đảm bảo thiết thực, phù hợp, hiệu quả để thực hiện CĐS trên cả 3 trụ cột. Cùng với đó, đổi mới cách nghĩ, cách làm, xác định rõ công việc cấp bách, thiết yếu để tập trung ưu tiên thực hiện trước nhằm thúc đẩy mạnh mẽ quá trình CĐS của tỉnh. Mặt khác, tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của CĐS cũng như chỉ số DTI nhằm tạo chuyển biến trong nhận thức, thống nhất trong hành động của cán bộ, công chức, viên chức, người dân và doanh nghiệp. Theo kết quả rà soát của Sở TT&TT cho thấy: Năm 2023, tỉnh ta đạt 710,59/1.000 điểm, tăng 231,6 điểm so với năm 2022, đạt 71,06% so với kế hoạch đề ra.

Xác định việc hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ của Đề án: Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ CĐS quốc gia, giai đoạn 2022 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh (theo Quyết định 06 của Thủ tướng Chính phủ) có ý nghĩa quan trọng góp phần nâng cao chỉ số DTI; do vậy, tỉnh ta đã quyết liệt triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như: Nâng cao tỷ lệ người dân tham gia dịch vụ công trực tuyến; tăng cường công tác làm sạch dữ liệu chuyên ngành phục vụ công tác đồng bộ, kết nối, chia sẻ dữ liệu đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống”; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tham gia CĐS... Qua đó, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết 18, ngày 29.10.2021 của BCH Đảng bộ tỉnh về CĐS trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030.